Biết bao nhiêu nam sinh chưa sạch máu đầu là đã chủ trương không lặp gia đình. Người bạn trai muốn gì? Tỏ tình yêu ư? Không phải. Đến học đường, giữa cảnh náo nhiệt của đám đông, họ có cảm tưởng mình lạc vào rừng thẳm chim ca suối đ àn.
Nội tâm của họ không được trang điểm thêm những đứctính mà còn mất khí lực vì khi giao thiệp họ làm già, họ quá giao động, làm mất sự trầm tĩnh cần thiết cho các nhân đức lớn lên. Tự bản chất ái tình là thánh thiện. Trong chốn tu trì họ vẫn hoạt động bên ngoài và thường họ làm cho thân thể khổ nhọc để diệt dục, nhưng đặc biệt nhất là họ có một đời sống nột tâm sâu sắc nhờ thánh sủng, trong thinh lặng của linh hồn họ nếm thú vị siêu thoát, cảm thấy tránh được mọi phiền toái, rắc rối của lòng thù, vừa được cái vui lâng lâng vì làm những việc thiện cho Trời, cho người.
Họ đ ào sâu tâm hồn, cân đo những thay đổi từng phút giây trong tâm địa. Lý tưởng nên người bổ ích cho xã hội là cái gì xa lạ đối với nam thanh ngày nay. Bạn trai phải luyện cho mình đức tự chủ về óc phán đoán độc lập.
Ghê gớm nhất là mỗi ngày có một chim kên kên mổ gang của Prométhée để ăn. Đừng để các tâm hồn ấy làm Voltaire mà chuyển họ thành những Curé d'ars. Họ sống cách vô ý thức, một lối sống vô chánh phủ.
Cũng tại vì lắm khi bị cuộc sống tinh thần chi phối mà bạn trai xử đối với gia đình hay người ngoài xã hội có vẽ lạnh lạt. Họ tự khoái về thân hình mạnh khỏe của mình. Quả thật lòng nam thanh tuổi nầy rất giàu tự tín.
Không phải tự họ ở dơ đâu, mặc dầu ở dơ có thể làm cho ai đã hôi lại càng tanh ói hơn. Ý chí còn kiệt lực vì đối tượng yêu không phải là sự thỏa mãn tình yêu trong sạch mà là ước vọng đê hèn trong phập phồng. Họ lại tìm riêng trong khối bạn ấy một người tâm giao.
Chắc bạn thường thấy người cha sau khi hoạt động nhiều ở trong sở công hay sở tư, về nhà tiếp tục sắp đặt cái nầy sửa lại cái kia. Họ được Tạo hóa ban cho trí tuệ, trí nhớ, trí tưởng và lòng ướt vọng khả quan. Họ ngấm ngầm muốn người tri âm phải là một họ thứ hai.
Lắm lúc mẹ mang con nặng nhọc, song không dám âu sầu vì muốn con sau nầy vui tươi. Nếu phải tranh đấu cho chí cả thì họ dám chết sống. Tôi không cần bàn rộng óc nhiệm vụ của đàn ông, hiểu cách riêng là bạn trai trong các vai trò có tính cách công.
Trong buổi hoa niên, về óc tưởng tượng bạn trai thua bạn gái. Nhưng chúng tôi xin bạn đừng hiểu lạc quan là ngây thơ hay nói đúng hơn là khờ dại coi trái tim thanh niên nào cũng thật và tưởng lòng nào cũng yêu mình như mình yêu họ. Giáo dục bạn trai thiếu nhi hay thanh niên, nhà giáo nên nỗ lực luyện óc nhớ cho họ.
tính nầy cô độc hóa cuộc đời họ, làm cho họ ít bạn do đó thiếu hạnh phúc và khó thành công. Bổn phận nhà giáo dục là giúp bạn trai đạt những hy vọng bằng những chuẩn bị thiết thực là học tập, là tu đức, là chất chứa kinh nghiệm. Tôi biết một bạn trai nọ cất tận trong ngăn trong hết của chiếc bốp trìu mến của mình ba ảnh của ba minh tinh màn bạc, Mỹ, Nhựt và Việt nam.