Đức khiết bạch của các kẻ thích những tác vi ấy rất bị hăm dọa và nhân cách của họ kể là bỏ đi. Mà nếu ta để tâm hồn chìm lặng trong mơ mộng không kềm hãm thì những khí lực phải tiêu ma, ý chí kiệt quệ. Mà bởi muốn sa đọa nên đánh trống lảng, tiếng lương tâm.
Sở dĩ từ lâu phái yếu không phát minh được nhiều công trình thuộc phạm vi trí thức là tại chế độ cổ hủ phong thực đ àn áp sự tiến triển của họ. Lòng lạc quan nầy làm cho họ thấy mình nổi bật lên một phần nào trong gia đình, trong xã hội mà họ giao thiệp. Tôi nhìn nhận lối phân chia ấy sáng suốt.
Nam nhân đứng nói chuyện với bất cứ ai họ khoanh tay, nghoẻo cổ và cố ý làm vậy cho khác mọi người. Nhưng khi mất tình yêu hay bị bội bạc, đ àn ông đau khổ không thua đ àn bà có khi hơn nữa vì trong lúc cô độc họ dùng lý trí để suy xét chân nghĩa của ái tình, phán đoán về nhân nghĩa, thuỷ chung. Họ hồ nghi nhiều kẻ xung quanh chuẩn bị ngạo nghễ họ.
Khốc hại nữa là nó làm cho bạn trai tác ác mà vẫn ngoan cố. Lý tưởng nên người bổ ích cho xã hội là cái gì xa lạ đối với nam thanh ngày nay. Trong đời thụ giáo của tôi, tôi gặp hai bạn trai kỳ dị như vậy.
Thưa bạn, người trong đó có bạn trai. Bạn đừng quá bi quan mà đả đảo đến làm bạch bản. Một thanh niên trong cơn lốc của ái tình mà hai phần ba bản chất là tình cảm nông nỗi có thể làm bao nhiêu việc anh hùng, tốn hết tài sản, chịu đủ mọi nhục nhã, liều mạng sống nữa, miễn hy vọng chiếm hữu một trái tim khác phái mà họ tôn thờ.
Trong các môn nầy họ thấy hình ảnh con người lực sĩ, trẻ đẹp, lý tưởng của họ. Họ chơi nhau ba người những tình xấu xa khó xen vào. Thường là bạn trai ở thôn quê, thành phần giai cấp cần lao.
Phải đặt lý tưởng, thảo một chương trình thật quy mô. Edward Montier nói: Đàn ông cung cấp rồi rút lui, đ àn bà thụ nhận rồi giữ gìn. Còn thầy rầy nặng họ thì ra khỏi lớp họ rảy dầu nhị thiên đường vào mắt, tắt đèn điện, đón ngã quẹo cho thầy vài bài học võ lực.
Óc tưởng tượng tung hoành hành động, vẽ ra cho bạn trai những hồi hộp đáng tiếc. Họ đem bao nhiêu kỷ niệm êm đềm của thời ái ân cũ để gieo vào đó nọc rắn ghen tương hầu bôi lọ bến cũ của thuyền lòng họ. Đừng ai đòi ở họ địa vị xã hội hay chương trình của vị lai.
Nhưng dầu sao họ cũng là thành phần ta phải phục vụ. vì những sự kiện ấy có thể tái đi diễn lại trong trường tình của hai phái. Là trong lãnh vực tình cảm, sau thời gian giận giữ, oán thù, tình cảm, chia tay với ai, người bạn trai để những kỷ niệm giữa mình và kẻ ấy lên meo chớ không mấy khi nhắc lại mà làm cho kẻ ấy đau lòng.
Theo Ernest Psichari chỉ có một nguyên nhân làm cho vô tín ngưỡng là vô luân lý. Quái tật này nầy chẳng những làm tổn hại cơ thể mà còn làm tiêu ma nghị lực và làm cho đời sống luân lý phải suy tàn. Nhứt là vì trong vòng hai thế kỷ chót, người ta quá lạm dụng lòng hăng say của tuổi trẻ, tình yêu cuồng nhiệt cùng chí hy sinh dời non lấp biển của nó nên ta thấy có vô số thanh niên điên cuồng sống trong sự hứa hẹn mờ ảo và hư hỏng cuộc đời khi thấy các mộng của mình hoặc héo đi hoặc vẫn còn là mộng.