Chúng ta gọi những người không tuân thủ luật lệ là gì? Kẻ dối trá, kẻ lường gạt, kẻ trộm, tên tội phạm. Và họ biết rằng thành công hiếm khi đến trong lần thử nghiệm đầu tiên. Khi đó, chúng ta bắt đầu đánh giá người khác toàn diện hơn.
Trong khi tôi vẫn còn mang trong lòng nỗi đau khổ đó thì người ta bảo với tôi rằng một người đàn ông không thể chăm sóc ba đứa trẻ và thế là các con tôi được đưa đến sống ở một nơi cách xa bốn trăm dặm. Khi hình dung hành động của chúng ta càng rõ ràng và càng thường xuyên bao nhiêu thì khả năng thực hiện càng nhiều bấy nhiêu. Thế nhưng Gates đã nhận ra những khả năng khác nữa: Ông thường nghĩ về chúng khi ngồi nghe giảng những môn học mà ông không mấy thích thú.
Tiền bạc không phải là điều kiện đủ để thành công. Nó thúc giục chúng ta tìm kiếm những gì thích hợp nhất thời cho mình ở bên ngoài hơn là khai thác nội lực của chúng ta. Khi sinh ra, chúng ta chưa có bất kỳ một thói quen nào mà thói quen được hình thành và phát triển thông qua sự lặp đi lặp lại của suy nghĩ và hành động theo thời gian.
Hơn nữa, họ còn biết cách chọn lọc những thông tin để hình thành những suy nghĩ và cách nhìn lạc quan trong cuộc sống trong mọi hoàn cảnh. Thành công là kết quả của thời gian, quyết tâm, và nỗ lực bền bỉ. Vấn đề là chúng ta kiếm tiền bằng những cách chân chính và chúng ta tiêu tiền vào những mục đích chính đáng thì khi đó, đồng tiền sẽ sản sinh ra những điều tốt.
Chúng ta có thể chọn khép chặt những hiểu biết, suy nghĩ của mình trong một không gian chật hẹp hay luôn khám phá, tiếp thu những điều mới. Cuốn sách thể hiện 20 bài học sâu sắc, đúng đắn và có giá trị vĩnh hằng được đúc kết từ những trải nghiệm thực tiễn của một đời người luôn suy tư, trăn trở về cuộc sống. Một số người luôn bị lệ thuộc vào những yếu tố bên ngoài.
• Luôn có phương hướng và mục đích. Lincoln và Franklin đều khám phá ra một trong những chìa khóa dẫn đến thành công, đó chính là khẳng định giá trị của người khác. Khi hỏi mọi người rằng mục tiêu của họ là gì, thì câu trả lời mà bạn thường được nghe nhất là: được hạnh phúc, được giàu có và được nổi tiếng.
Do chúng tôi dạy cùng một bộ môn và cùng một nhóm chuyên môn nên chúng tôi gặp nhau hàng ngày. Những bài học cuộc sống có giá trị như một người thầy thông thái về kinh nghiệm sống đối với hàng triệu bạn đọc khắp thế giới. Khi sinh ra, chúng ta chưa có bất kỳ một thói quen nào mà thói quen được hình thành và phát triển thông qua sự lặp đi lặp lại của suy nghĩ và hành động theo thời gian.
Hoàn cảnh của Frankl còn tệ hơn tôi nhiều. Cuộc sống luôn buộc ta phải chọn lựa giữa chấp nhận hèn yếu hay can đảm đối diện khó khăn. Tôi hỏi bà rằng, nếu chúng ta chơi quần vợt với nhau, bà có muốn tôi tôn trọng luật chơi không; nếu bà gửi tiền vào ngân hàng, bà có muốn nhân viên ngân hàng tuân thủ luật pháp, giữ và chi trả cho bà đúng thời gian và yêu cầu không; nếu bà đang lái xe, bà có muốn những tài xế khác chấp hành luật lệ giao thông không… Quan điểm của tôi là, chấp hành luật lệ xã hội đồng nghĩa với thể hiện sự quan tâm và tôn trọng quyền của những người khác.
Mong ước là ước mơ không rõ ràng mà ta mong nó sẽ xảy đến với ta. Khi tôi còn dạy môn tâm lý học, khi đến phần nói về tính kỉ luật, tôi lấy việc tiết kiệm tiền làm ví dụ minh họa. Nhà triết học Authur Schopenhauer từng có câu nói thật chí lý: Chúng ta ít khi nghĩ đến những điều chúng ta đã và đang có, mà chúng ta luôn tự đau khổ, dằn vặt về những điều chúng ta chưa có và muốn có.
Tôi hỏi bà rằng, nếu chúng ta chơi quần vợt với nhau, bà có muốn tôi tôn trọng luật chơi không; nếu bà gửi tiền vào ngân hàng, bà có muốn nhân viên ngân hàng tuân thủ luật pháp, giữ và chi trả cho bà đúng thời gian và yêu cầu không; nếu bà đang lái xe, bà có muốn những tài xế khác chấp hành luật lệ giao thông không… Quan điểm của tôi là, chấp hành luật lệ xã hội đồng nghĩa với thể hiện sự quan tâm và tôn trọng quyền của những người khác. Nhìn thấy những mục tiêu đó trên giấy là bước khởi đầu cho việc biến ước mơ đó thành hiện thực. Nó thách thức chúng ta đào sâu hơn nguồn lực nội tại khi gặp phải thất bại.