Mức độ đầu tiên đó là sự bộc lộ cảm xúc nền tảng mạnh mẽ như: sự sợ hãi, giận dữ, căm thù, nghi ngờ, ghen tuông và yêu thương. Mũ xanh da trời biểu thị việc hệ thống và kiểm soát quá trình tư duy và việc áp dụng. Với lối tư duy chiếc mũ đỏ, không có lý do gì buộc bạn phải chứng minh những điều như thế.
Khi mọi người nói với tôi rằng họ đã áp dụng phương thức "Những chiếc mũ tư duy", tôi thường hỏi cách họ áp dụng và nhận ra rằng đôi khi mọi người đã áp đụng nó không chính xác. Và mục đích của tôi là chỉ ra cho các bạn thấy sự khác biệt trong cách tư duy, chứ không thuyết phục các bạn tin rằng tất cả những điều người Nhật làm thật tuyệt vời và chúng ta phải đua theo. … Hãy đặt ra mục tiêu của cuộc họp này.
Lối tư duy chiếc mũ trắng không đưa ra một khái niệm về sự tuyệt đối. Mọi người có thể lạm dụng, sử dụng quá nhiều chiếc mũ đen nếu người sử dụng chỉ luôn duy trì một tâm trạng chỉ trích mọi việc. Viễn cảnh là điều được xây dựng dựa trên sự phỏng đoán và hy vọng.
Người tư duy mũ xanh kêu gọi sự sử dụng những chiếc mũ tư duy khác. Điều đó có nghĩa là trước tiên chúng ta phải đưa ra những sự kiện và số liệu chính xác. Bạn có thể không đưa ra được ý tưởng mới nào vào thời gian sử dụng chiếc mũ xanh tư duy, nhưng bạn đã nỗ lực để làm điều này.
Trong hệ thống luật pháp Hà Lan không có ban bồi thẩm. Vài tháng sau đó, bà hiệu trưởng của trường Clayfield ở Brisbane đã nói với tôi rằng ở trường bà, phương pháp tư duy 6C đã được dạy cho những trẻ bốn tuổi. Những đề nghị chắc chắn, những gợi ý cơ bản được đưa ra khi sử dụng chiếc mũ vàng.
Những cảm xúc nền tảng này ảnh hưởng nhất định tới mặt nhận thức. Việc thay đổi tư duy làm cho cảm xúc thay đổi không phải là một trật tự thay đổi logic mà là một phần của nhận thức. Ở đây tôi không đề cập đến những cảm xúc hờn dỗi, đe doạ, hăm doạ hoặc cầu xin lòng thương hại.
Nếu tất cả những con thiên nga chúng ta nhìn thấy từ trước đến nay đều có bộ lông màu trắng, liệu chúng ta có thế đưa ra kết luận: "Tất cả các con thiên nga đều có bộ lông trắng!" Chúng ta có thể, và đã làm như vậy. Mục đích của lối tư duy chiếc mũ đỏ là giúp mọi người thể hiện những cảm xúc đó và từ đó có thể biết được ảnh hưởng của những cảm xúc này tới lối tư duy. Nếu tất cả những con thiên nga chúng ta nhìn thấy từ trước đến nay đều có bộ lông màu trắng, liệu chúng ta có thế đưa ra kết luận: "Tất cả các con thiên nga đều có bộ lông trắng!" Chúng ta có thể, và đã làm như vậy.
Câu hỏi được đặt ra ở đây là làm sao chúng ta có được những gợi ý và những đề nghị? Làm thế nào để một người sử dụng chiếc mũ vàng tư duy có thể đưa ra một giải pháp? Có vô số các cách khác nhau để xem xét và giải quyết một vấn đề. Với lối tư duy đồng thuận và phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ", mọi người bộc lộ tầm hiểu biết cá nhân một cách xây dựng: Khi cùng đội chiếc mũ vàng, mọi người bộc lộ mọi hiểu biết của mình theo quan điểm mũ vàng, cũng như khi đội chiếc mũ đen.
Một cách tuần tự, chiếc mũ xanh lá cây cũng được sử dụng tại thời điểm mỗi người thực hiện điểm dừng sáng tạo của riêng họ. Điều này nhiều khi được hiểu một cách đơn giản là sự chú ý có chủ đích vào một chủ đề và liệt kê tất cả những cách đã biết và để giải quyết chúng. Chiếc mũ trắng cũng có thề được sử dụng tại thời điểm kết thúc cuộc họp nhằm đánh giá xem những quan điểm của mọi người nêu ra có phù hợp với những thông tin liên quan hay không?
Chúng tạo nên nền tảng để từ đó giúp chúng ta tìm ra chính xác sự việc. Vì vậy, nhũng câu hỏi mà họ đặt ra thường để chứng minh những lập luận của mình là đúng và để đánh bại những lập luận của đối phương. Đối với việc lên kế hoạch cho mỗi chuyến đi, chúng ta đều nêu ra những con đường thay thế.