Mỗi cái cúc có một khuyết và mỗi khuyết ứng với một cái cúc. Chân lý, giả định, hay các nguyên lý cơ bản đều cần đề làm chứng cớ chứng minh những nhận định khác. Cách bảo vệ bản thân tốt nhất khỏi những cám dỗ của mọi lời tuyên truyền là nhận diện chúng được sử dụng nhằm mục đích gì.
Cũng như từ điển, tất cả các cuốn bách khoa toàn thư đều là công cụ giáo dục và hàm chứa thông tin. Thứ ba, nếu áp dụng cách đọc này với nhiều chủ đề khác nhau thì cùng một đoạn văn được trích dẫn trong Syntopicon về hai hay nhiều chủ đề sẽ có tác dụng hướng dẫn. Không phải dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ kia mà là áp đặt một hệ thống ngôn từ lên nhiều tác giả.
Dĩ nhiên, tất cả những cuốn sách đó đều là tiểu thuyết, đều nằm trong danh sách những tác phẩm văn học bán chạy nhất. Đây là phương pháp hữu hiệu nhất dù bước đầu có hơi lòng vòng, rắc rối. Không ai có thể làm như Platon.
Đây là kiểu đọc ít đòi hỏi nhất, và yêu cầu ít nỗ lực nhất. Tuy nhiên trường hợp của William James - một nhà tâm lý học vĩ đại - lại là người đứng giữa dòng. Chỉ những diễn thuyết ẩn hoặc không thể phát hiện mới thật sự nguy hiểm.
Tác giả có thể giúp bạn giải quyết vấn đề mà không cần phải có dụng ý từ trước. Thuyết thần học tự nhiên là một bộ phận của triết học, là chương cuối cùng trong thuyết siêu hình. Và khi đã bắt đầu với một tác giả, bạn rất dễ đi đến tìm hiểu văn cảnh tác phẩm.
Chúng có thể cho chúng ta cảm tưởng rằng trí óc của ta hoạt động vì chúng yêu cầu ta phản ứng trước những kích thích từ bên ngoài. Chúng tôi không đồng tình với tất cả lý lẽ trên vì những lý do sau: Một loại về cơ bản trình bày các quy tắc (ví dụ như cuốn sách này hoặc sách dạy nấu ăn, sách hướng dẫn lái xe).
Đặc biệt, những cuốn sách vĩ đại nhất có thể giúp bạn suy nghĩ tốt hơn về những vấn đề con người không thể giải quyết được hoặc bạn không thể nghĩ nhiều và hiểu được sâu, vì chúng được viết ra bởi những người có trí tuệ hơn người. Nếu là tác phẩm khoa học và triết học, việc trả lời câu hỏi này cũng không quá khó khăn. Nhưng không vì thế mà độc giả quá lệ thuộc vào nó, càng không nên dùng nó để dàn xếp các cuộc tranh luận do bất đồng ý kiến gây ra.
Bạn nên đọc nó như đọc lịch sử. Và rất ít cuốn sách dùng để nhai và tiêu hoá. Đến nay, việc quy định sử dụng thuật ngữ vấn chưa phổ biến trong các ngành khoa học xã hội như là với các ngành khoa học tự nhiên.
Giả sử, vấn đề ta đang tìm hiểu là một trong những vấn đề nan giải khiến người ta phải mất hàng thế kỷ đấu tranh với nó và là vấn đề đã và sẽ không bao giờ nhận được sự đồng tình từ những người tốt. Tác giả Gibbon đã viết một cuốn sách nổi tiếng về Đế chế La Mã, mang tên The Decline and Fall of the Roman Empire (Sự suy tàn và diệt vong của Đế chế La Mã). Trong trường hợp đó, anh ta buộc phải sắp đặt nguyên nhân của các sự kiện cũng như động cơ của những hành động đó.
Trình tự này phụ thuộc vào đề tài nghiên cứu nhưng chúng tôi có thể đưa ra vài chỉ dẫn. Nói cách khác, bạn sẽ thấy tìm hiểu một bài thơ không hề khó như bạn tưởng. Trong chương trước, chúng tôi đã trình bày những quy tắc đọc sách văn học giả tưởng.