Để làm ăn lớn trong thế giới đầu tư bạn cần phải học cách suy nghĩ độc lập; và để suy nghĩ độc lập bạn phải cảm thấy thoải mái khi đứng riêng một mình. Không nhất thiết phải làm những việc vĩ đại mới gặt hái thành quả vĩ đại. Một nhà đầu tư vĩ đại phải có khả năng phát hiện tài năng - giống như huấn luyện viên bóng đá phải phát hiện ra một cầu thủ vĩ đại.
Nếu bạn muốn giải thích được tại sao bạn mắc sai lầm, bạn cần phải biết giải thích về những gì bạn đà làm đúng, và tại sao bạn lại chọn làm như vậy. Chúng ta không thảm nhập vào một công ty với ý định tác động nhiều đến các thay đổi. Nếu bạn không hiểu rõ những gì mình đang làm, thì tại sao bạn lại làm như thế? Cách thức đầu tư đúng đắn không phải dựa trên trực giác, nó là sự kết hợp giữa lý trí và khí chất phù hợp.
Trong khi đó, những nhà sản xuất ô tô hay các công ty hàng không vẫn mãi là những công ty gặp khó khăn từ thập niên này kéo sang thập niên khác mặc dù họ cũng có những nhà quản lý vĩ đại. Warren Buffett biết rằng thời điểm mua cổ phiếu là khi mọi người khác đều bán ra, không phải lúc mọi người đều mua vào. Những câu cách ngôn của ông cứ day dứt mãi trong đầu bạn.
Như Warren nói, Thử tưởng tượng một rạp hát đang cháy. Chính là vì con số chi phí giao dịch liên tục bị rút tỉa mà những nhà quản lý tài chính thu từ khách hàng trên danh nghĩa giúp họ làm giàu. Warren gần như để cho các nhà quản lý tự điều hành công việc kinh doanh của họ, để họ chịu trách nhiệm về tất cả các quyết định vận hành.
Đó là tất cả những gì tôi đang cố gắng làm. Warren nghe theo lời của Ben mua với giá thấp để có mức an toàn và kết hợp nó với lời của Phil mua cổ phiếu của những công ty có chất lượng cao và giữ thật lâu thành một phương châm của mình mua cổ phiếu của những công ty có chất lượng cao với giá thấp hơn tương quan giá trị và giữ chúng trong thời gian dài. Trong thế giới đầu tư lúc nào cũng có những cơ hội mà bạn bỏ lỡ, những cổ phiếu tăng giá mà bạn đã không mua.
Đối với nhiều người tại Wall Street, công ty và cổ phiếu chỉ là nguyên liệu thô để giao dịch. Thời điểm duy nhất để mua những thứ này là vào một ngày không có chữ y - không ngày nào cả. Warren là người xài đồ rẻ tiền, trước nay vẫn thế, và có thể cả sau này cũng vậy.
Sự chênh lệch giữa một công ty cần nguồn vốn lớn để tăng trưởng và một công ty tăng trưởng không cần vốn là rất lớn. Nhà đầu tư khôn ngoan tránh những cổ phiếu thời thượng cùng với sự kích động của đám đông kèm theo, vì sự nổi tiếng của chúng đã đẩy giá lên quá cao. Dành cả cuộc đời để thức dậy và đi làm một công việc bạn căm ghét, với những người bạn không tôn trọng, khiến cho bạn bực bội và tức tối, bạn mang theo mình về nhà, để lên đầu những người thân trong nhà, và làm cho họ cũng bực bội theo.
Đó là tất cả những gì tôi đang cố gắng làm. Warren đã làm nên sự nghiệp bằng cách tận dụng bản chất ngắn hạn này và những sai lầm trong định giá nó gây ra cho giá trị kinh tế dài hạn của công ty. Ông nhận thấy rằng ngân hàng đầu tư chịu trách nhiệm phát hành đã cẩn thận cân nhắc giá cả.
Ông trả số tiền tương ứng với giá trị của nó — nhưng theo thời gian giá trị kinh tế của doanh nghiệp gia tăng, đẩy giá cổ phiếu tăng theo tương ứng, và đến năm 1995 thì giá cổ phiếu là 127 đôla, tương đương với 24% tỉ suất lợi nhuận hàng năm. Tôi không cố gắng nhảy qua mức xà cao trên 2 mét. Nếu bạn muốn giải thích được tại sao bạn mắc sai lầm, bạn cần phải biết giải thích về những gì bạn đà làm đúng, và tại sao bạn lại chọn làm như vậy.
Chọn sai công ty mặc dù giá hợp lý thì bạn cũng thua; chọn đúng công ty nhưng giá thiếu hợp lý bạn cũng thua. Nhưng nếu bạn chợt lo lắng về tình huống giả sử một thằng ngu điều hành công ty thì có thể đó chưa phải là một công ty vĩ đại, và bạn có thể không nên nhúng tay vào đó. Warren đã làm nên sự nghiệp bằng cách tận dụng bản chất ngắn hạn này và những sai lầm trong định giá nó gây ra cho giá trị kinh tế dài hạn của công ty.